Laat het schuren

Terwijl het jaar 2023 alweer een maandje aan de gang is, is deze column geschreven op de valreep van 2022, tussen het kerstkonijn en de oliebollen in. Even rust, want de maand december is altijd een combinatie van een idiote eindsprint – we blijven dat doen – en daarbij de nodige sociale gebeurtenissen. Twee daarvan vond ik dit jaar opvallend. Dat waren het Rotterdams Havendebat van Nieuwsblad Transport en de eindejaarsbijeenkomst van de Havenvereniging Rotterdam in het Nieuwe Luxor Theater. En waarom: het was eens niet een lekker eensluidend verhaal: er was gas en flink tegengas. En dat is goed. In deze tijd van enorme opgaven met grote urgentie mag het af en toe best schuren. 

Tekst: Larissa van der Lugt

[ihc-hide-content ihc_mb_type=”show” ihc_mb_who=”2,4″ ihc_mb_template=”3″ ]

En dat gebeurde. Op het havendebat ging het nu en dan even stevig tegen elkaar in. Bijvoorbeeld over de stelling dat de haven pas kan verduurzamen als de containeroverslag stopt met groeien. Dit leverde wat scherpe reacties op, vooral vanuit de kant van de rederijen. Die voelden zich door de stelling in de hoek gezet alsof het hun schuld was. Wat als zodanig natuurlijk niet waar is. Maar ik miste in de discussie wel de bewustwording op een veel fundamenteler niveau. De haven is namelijk nog steeds een afgeleide activiteit van ons economisch handelen, in dit geval produceren en consumeren op verschillende plekken in de wereld. Tot nog toe doen we dat op grote en nog steeds toenemende schaal, overmatig gebruik makend van goedkopere resources elders en van zeer goedkoop transport waarin de prijs van de ellende die dat transport oplevert aan het milieu nog niet zit. En dat terwijl de prijs het mechanisme is waar ons hele markteconomisch stelsel op gebaseerd is! 

Maar, echt verduurzamen betekent dat we dat patroon drastisch moeten wijzigen. Dat betekent over naar werkelijk duurzaam hergebruik. We zijn als maatschappij nog niet zover, ik weet het, maar als we die versnelling echt in gaan zetten – en dat moeten we een keer – gaan we toch zeer waarschijnlijk naar mondiaal minder dozen over de oceanen. Linksom of rechtsom. En als we als maatschappij zover zijn, – al dan niet onder enige dwang van de diverse overheden – zullen ook de bedrijven nog meer in lijn daarmee kunnen handelen. Wat mij betreft had de stelling dan ook moeten zijn: De haven zal pas duurzaam zijn als de groei van de containeroverslag gestopt is. 

De duurzame haven was uiteraard ook het onderwerp van de traditionele eindejaarsbijeenkomst van de Havenvereniging Rotterdam in het Luxor Theater. En ook daar schuurde het. Waar in andere jaren de ceo van het havenbedrijf en de ‘wethouder haven’ vaak toch wel eensluidend in hun boodschap waren, was dat nu niet echt het geval. Allard Castelein bracht een terugblik op 2022. Er is vooral veel in de steigers gezet en gepland op het gebied van de energietransitie. Maar het was wethouder Simons niet genoeg. Zijn kritiek: het zijn vooral plannen en er mag wel wat harder gelopen worden om de nodige zaken ook echt te realiseren. Een duidelijk kritisch tegengeluid. En dat is goed. Elkaar goed scherp houden en een beetje aanzetten is nodig bij deze urgentie. En als publieke aandeelhouder hoort de wethouder scherpe kaders te stellen aan het havenbedrijf vanuit het publieke belang. Laat het schuren. 

[/et_bloom_locked]