Zwarte of Groene Woensdag?

‘Oil’s Black Wednesday’ noemde de Financial Times woensdag 26 mei; de dag dat Royal Dutch Shell van de rechter te horen kreeg dat de uitstoot van broeikasgassen met 45 procent moet worden teruggedrongen. Shell gaat in hoger beroep maar heeft geen tijd te verliezen, omdat het van de rechter in 2030 al moet voldoen aan deze reductie.

[ihc-hide-content ihc_mb_type=”show” ihc_mb_who=”2,4″ ihc_mb_template=”3″ ]

Door Bart Kuipers

Dezelfde dag moest ExxonMobil twee leden in zijn raad van commissarissen accepteren die de onderneming gaan bijsturen naar een groener beleid, afgedwongen door een activistische belegger. Ook bij Chevron stuurden de aandeelhouders aan op meer strikte emissiedoelen. Daarnaast was het de week waarin het Internationaal Energie Agentschap oliebedrijven maande te stoppen met exploratieprojecten om de opwarming van de aarde tegen te gaan.

Oliemaatschappijen liggen daarmee niet alleen onder druk van traditionele activisten, maar ook steeds meer vanuit de rechterlijke macht en het financiële establishment – naast activistische beleggers, hedgefondsen, pensioenfondsen en ‘gewone’ aandeelhouders. Ook overheden laten hun schroom varen en kiezen voor een scherper beleid; denk aan de EU Green Deal en president Biden’s klimaatfonds van twee biljoen.

Er speelde een aantal vragen door mijn hoofd naar aanleiding van Zwarte Woensdag. Bijvoorbeeld het feit dat Shell een zware inspanningsverplichting heeft om de uitstoot van zijn klanten terug te dringen. Deze klanten gebruiken de olie van Shell onder meer in zeeschepen, vliegtuigen en auto’s. De Nederlandse staat is deels eigenaar van zo’n grote gebruiker: KLM. Hoe gaat Shell daar een zware inspanningsverplichting aanpakken, terwijl de overheid vrij gemakkelijk omvangrijke steun geeft zonder echt heel harde transitie-eisen te stellen? Zelf tank ik regelmatig bij Shell. Moet Shell mij een zetje geven om eindelijk ook zo’n kekke Volkswagen ID.3 of Tesla te kopen? Bijvoorbeeld door een aantrekkelijke lening? Wouter van Dieren, medeoprichter van Milieudefensie, werd aangehaald omdat hij al veertig jaar geleden stelde dat Shell zich moest omvormen van olie- en gasbedrijf tot energiebedrijf. Misschien is dat niet genoeg en moet Shell een bedrijf voor mobiliteitsoplossingen worden?

Een andere gedachte is dat er staatsoliemaatschappijen actief zijn die zich niet zo veel aantrekken van aandeelhouders, rechters en actiegroepen; bedrijven als Saudi Aramco of Rosneft. Springen zij in het gat van Shell en andere oliemaatschappijen? Ligt hier een taak van regeringen om dit te voorkomen?

Shell wordt gedwongen om het duurzame investeringsbudget drastisch omhoog te gooien. Dat is goed nieuws voor de Rotterdamse haven omdat nieuwe duurzame projecten zorgen voor investeringen en werk in de haven. Denk aan Porthos, waardoor Shell al aan een deel van zijn reductie kan voldoen via CCS, denk aan de plannen voor waterstof ook bij Shell, denk aan de uitrol van offshore wind. Het Havenbedrijf Rotterdam participeert in onderzoek om groene waterstof vanuit Australië te importeren en door te voeren naar Duitsland. Dat zijn de gedurfde projecten van de toekomst met een wereldwijde scope, die een impuls kunnen geven aan de verduurzaming.

[/et_bloom_locked]