Hoofd in de wolken
Wolken. De laatste tijd is er nogal wat om te doen. Vooral de mogelijkheid het weer een beetje naar onze hand te zetten.
Tekst: Jan van der Tempel
De eerste keer dat ik erover las was bij de Olympische Spelen in 2008 in Peking. Toen moest en zou de lucht blauw en schoon zijn. Niet zozeer regen was het doel, maar veel minder smog. Ik herinner me een foto van blauwe lucht en het kunnen zien van de overkant van de straat. Ook dit jaar had Peking zich weer ontdaan van smog door uitgebreid regen op te wekken in de weken voor de Spelen. Misschien volgende keer de smog in de kiem smoren?
Om regen te maken kan een aantal stoffen op het juiste moment in de vochtige lucht worden gebracht met vuurpijlen, drones of vliegtuigen. Die stoffen variëren van droog ijs, zilver-dioxide of zeezout. Druppeltjes in bestaande wolken klonteren samen, worden zwaar en vallen als regen, sneeuw of hagel naar de aarde.
Een paar jaar terug was ik in Dubai. Woestijn, dus geen water. Wel cloud seeding. Het verhaal dat toen de ronde deed was dat het experimenteren met het weer een beetje uit de hand was gelopen. De aanwezige wolken waren enthousiast bestookt met regenmakers met een vruchtbaar buitje tot gevolg. Helaas werden weergoden iets verderop opgezweept tot stormwoede: naastgelegen emiraat Abu Dhabi kreeg de volle laag met grote schade en gewonden tot gevolg. De vraag in deze regio is natuurlijk of de kunstmatig opgewekte regen naast schade bij de buren, wellicht ook dieper landinwaarts de regens wegkaapt. De techniek maak namelijk geen wolken, maar perst ze leeg.
Een maand later bezocht ik het informatiecentrum in de Snowy Mountains, Australië. Een netwerk van dammen en tunnels zorgt daar voor de water- en stroomvoorziening van het hele zuidoosten van het land. Cloud seeding is hier al decennia normaal. Dat scheelt als je land ook gelijk een continent is: heb je alleen jezelf ermee.
Zelf klus ik al een aantal jaar aan een offshore windturbine die zeewater pompt. Ons doel: goedkopere windenergie. Maar sinds kort is er een aantal ontwikkelaars op ons pad gekomen om onze turbine ook te gaan inzetten als wolkenmaker. Het zeewater onder hoge druk gewoon achter de turbine omhoog sproeien. De geleerden zijn er nog niet uit of het werkt. Wij gaan het eens proefondervindelijk proberen. “Zou dat wel mogen?” Gevalletje: je kunt het niet maken om het niet te proberen!
Dit is de laatste column van Jan van der Tempel in Europoort Kringen. De redactie dankt Jan hartelijk voor zijn bevlogen en prikkelende bijdragen. Met ingang van volgende maand kun je in Europoort Kringen de columns lezen van de nieuwe columnist Victor van der Chijs, voorzitter van Deltalinqs.