‘Omzien naar elkaar, vooruitkijken naar de toekomst’

Dit is de titel van het Coalitieakkoord 2021-2025 van VVD, D66, CDA en ChristenUnie. Mainport Rotterdam wordt traditioneel als de ‘motor van de economie’ beschouwd; benieuwd of deze motor goed wordt opgestookt in de komende vier jaar in het Coalitieakkoord. Ik check zo’n document altijd even op woorden als Rotterdam, zeehaven, container, kolen of China. Maar dat valt tegen. Slechts China wordt éénmaal genoemd, de andere woorden niet. Opvallend is de zinsnede: “Samen met de Brainportregio ontwikkelen we de mainport-status door.” Is mainport Rotterdam heel stilletjes afgeserveerd? 

[ihc-hide-content ihc_mb_type=”show” ihc_mb_who=”2,4″ ihc_mb_template=”3″ ]

Door Bart Kuipers

Het Coalitieakkoord zet zwaar in op het tegengaan van klimaatverandering: “Klimaatverandering is dé uitdaging voor onze generatie.” Het CO2-reductiedoel wordt aangescherpt tot 55 procent en om het doel ook zeker te halen richt het beleid zich zelfs op ongeveer 60 procent in 2030. Er komt een Klimaat- en Transitiefonds van 35 miljard euro gericht op onder meer een duurzame energie-infrastructuur, groene industriepolitiek en op de beschikbaarheid van voldoende vakmensen. Industriepolitiek is daarmee terug – maar wel ‘groene industriepolitiek’: “…op basis van stevige, bindende maatwerkafspraken zorgen we ervoor dat de Nederlandse industrie in Europa en wereldwijd de duurzame norm stelt.” 

Als deze ambitie wordt vergeleken met waar Nederland zich in 2019 bevond in Europa wat betreft CO2-uitstoot per hoofd van de bevolking – 25 landen, waaronder Polen deden het beter – past bescheidenheid. Het is daarnaast raar dat het akkoord niet ingaat op zeehavens. In 2017 werd bijna de helft van de in ons land geproduceerde CO2 in de Nederlandse zeehavens gerealiseerd, waarbij mainport Rotterdam (inclusief Moerdijk) verantwoordelijk was voor zo’n 20 procent. In Rotterdam nam de CO2-uitstoot sinds 2016 met ongeveer een kwart af door de sluiting van een kolencentrale, wat duidelijk maakt welke grote klappen er in zeehavens gemaakt kunnen worden, denk ook aan het Porthos-project gericht op ‘carbon, capture and storage’. 

Het Coalitieakkoord wil een stabiel en voorspelbaar ondernemingsklimaat bieden, gericht op een gelijk speelveld en met bescherming tegen oneerlijke concurrentie buiten Europa. Ook wordt het streven naar ‘strategische onafhankelijkheid’ genoemd. De productie van cruciale (half)producten en vitale processen moeten worden beschermd. Op de lijst van vitale processen van de NCTV staat de ‘grootschalige productie/verwerking en/of opslag (petro)chemische stoffen’ genoemd in dezelfde categorie als ‘internettoegang en dataverkeer’ of ‘vervoer over (hoofd)wegennet’.

Gegeven het bovenstaande is het recente bericht van chemieproducent Sabic opmerkelijk. Het wil een van de twee naftakrakers op het industrieterrein Chemelot in Limburg sluiten. Het wil investeren in Teesside (UK) vanwege een minder streng klimaatbeleid. Een naftakraker is zeker in een chemisch cluster een vitale infrastructuur. Moeten we nu blij zijn met deze sluiting omdat het CO2-niveau naar beneden gaat of is hier geen sprake van een level playing field? Sabic kwam voort uit DSM, oorspronkelijk kolenmijnbouw. De kolenwinning werd gestopt wegens gebrek aan toekomstperspectief en de ontdekking van het Groningse gas. DSM verkocht zijn basischemie twee decennia geleden en legt zich sindsdien toe op hoogwaardige ‘performance-materialen’ en voedingsingrediënten; innovatieve activiteiten met toekomstpotentie. Anderzijds zou een groene hightech-kraker in Limburg voor het klimaat het beste zijn, in plaats van een verhuizing naar ‘Britain’s Detroit’. Werk aan de winkel voor onze twee Rotterdamse ministers!

[/et_bloom_locked]