Transitie naar fluorvrij blusschuim in brandblusinstallaties voor de industrie

Equans adviseert bij schuimtransitie

Op het gebied van brandveiligheid wordt regelmatig nieuwe wet- en regelgeving toegepast. Momenteel is blusschuim een hot topic, legt Evans Ruiter van Equans in Europoort Kringen uit. Het wijzigen van het schuim kan gevolgen hebben voor de brandblusinstallaties in de industrie. Ruiter is al ruim zeventien jaar gespecialiseerd in brandveiligheid, in de breedste zin van het woord.

Zijn betoog sluit aan op het verhaal van de Gezamenlijke Brandweer (GB) in het artikel ‘Start naar fluorvrij blussen’ uit de maartuitgave van Europoort Kringen. Hierin vertelde de GB hoe zij de transitie naar fluorvrij blusschuim maakt. “De transitie, zoals aangegeven in het artikel van de GB is al langer gaande”, vertelt Evans. “Blusschuim wordt voornamelijk gebruikt voor het blussen van een vloeistofbrand. Het blusschuim creëert een dekkende laag schuim, de zogeheten schuimdeken. Dit schuimdeken heeft een dubbele blussende werking en pakt daarmee twee van de drie elementen van de branddriehoek aan. Enerzijds zorgt de schuimdeken voor een scheiding tussen de zuurstof en de brandstoffen. Anderzijds zorgt de verdamping van water – dat zich in het schuim bevindt – ervoor dat (warmte)energie wordt onttrokken aan de brand. Dit heeft een afkoelend effect op de brand.” 

Evans Ruiter

Verbod

Blusschuim is erg functioneel maar het bevat bestanddelen die niet milieu-afbreekbaar zijn. Daarom heeft het Europees Agentschap voor Chemische Stoffen (ECHA) PFOS in 2011 verboden. “In 2020 volgde een verbod op zware schuimen en vanaf 2023 zijn alle zware C6-schuimen verboden voor nieuwe installaties. Dit verbod is al van kracht maar wordt op dit moment nog niet actief op gehandhaafd”, vertelt Ruiter. “Er is gewoonweg nog geen goed alternatief voor het zware blusschuim, zoals dit er wel is voor blusschuim in de lichte industrie. Ruiter zegt hierover niet verrast te zijn. Het is als met iedere nieuwe regelgeving, legt hij uit. “Eerst komt er een zachte introductie en na een paar jaar gaat men erop handhaven.”

“Het oude blusschuim bevat fluorverbindingen”, vervolgt hij. “Deze fluorverbindingen zorgen voor de vorming van de zogenaamde waterige film op de brandbare vloeistof. Deze film maakt het mogelijk dat het blusschuim zich goed kan verspreiden over de ontvlambare vloeistof, zelfs als deze in brand staat. De brand kan hierdoor snel onder controle worden gebracht. Herontsteking wordt voorkomen door de schuimdeken die vervolgens over het volledige oppervlak van de ontvlambare vloeistof kan worden opgebouwd. Door de aanwezigheid van het schuimdeken wordt voorkomen dat er boven de vloeistof een ontvlambare damp kan ontstaan. Dit is een mooi bindmiddel en biedt blusschuim een goede viscositeit. Van dit schuim is niet veel nodig.”

In de nieuwe situatie heeft het blusschuim een andere viscositeit en hechting. Ruiter: “Hier moeten compleet nieuwe installaties of grootschalige aanpassingen voor bestaande installaties voor geëngineerd worden. Daarnaast is het toepassingsgebied van de nieuwe blusschuimen beperkter dan de oude blusschuimen. Dit wil zeggen dat waar voorheen één type schuim voldoende was voor verschillende te beveiligen productstoffen, dit vaak niet meer mogelijk is. Voor de blussing van bepaalde stoffen moet bij het toepassen van fluorvrij schuimconcentraat een hogere expansievoud gehanteerd worden dan bij gebruik van fluorhoudende concentraten. Dit gegeven is vooral van belang bij een sprinkler- of deluge blusinstallatie, of als het schuim in de bestaande situatie wordt opgebracht met een non-aspirated schuimmonitor. Dergelijke installaties moeten aangepast worden. Voor de zware schuimen zijn er op dit moment nog geen goede oplossingen gevonden ter vervanging. Er lopen nu allerlei testen. Hieruit blijkt wel al dat van het nieuwe schuim veel meer nodig zal zijn voor hetzelfde effect bij een blussing.” 

Levertijden

“Bij onze relaties zien wij vooralsnog geen actie om de zware schuimen uit de blusinstallaties te vervangen”, geeft Ruiter aan. “Dit komt met name door het gebrek aan alternatief schuim en handhaving. Maar bedrijven zijn er zeker wel mee bezig.” Volgens hem hebben grote multinationals aanzienlijke investeringssommen gereserveerd om over tien jaar te voldoen aan de nieuwe normen. Hij adviseert om op te letten: “Op dit moment wacht iedereen nog af, maar schuimleveranciers hebben onvoldoende product om iedereen tegelijk te voorzien. Zij benadrukken iedereen die in de toekomst dit schuim nodig heeft, tijdig te bestellen. Helaas hebben bedrijven meer uitdagingen en gaat het hier om grote investeringen. Zo ligt een groot deel de aandacht de afgelopen periode bij de energiekosten.”

Expertise

“Samen met schuimleveranciers kijken we per opdrachtgever welke oplossing het beste kan worden toegepast. Zo zorgen wij ervoor dat de klant op tijd de beste oplossing aangeboden krijgt. Als bedrijf zorgen wij ervoor dat wij ons eigen kennisniveau hoog en actueel houden. Per opdrachtgever wordt een maatwerkoplossing gemaakt, waarbij we streven naar de beste technische oplossing op basis van de geldende wet- en regelgeving. En het moet ondanks de gestelde brandkwalificatie of – bescherming in een gebied – realiseerbaar zijn.” Equans biedt klanten, volgens Ruiter, daarbij meerwaarde doordat het alle disciplines in huis heeft om een totaalpakket aan te bieden en meteen bij één partij makkelijk uitvoerbaar is. “Van advies, engineering tot uitvoering en onderhoud, wij hebben het in huis inclusief de onmisbare expertise.

Compliance as a service

Compliancy is een term die steeds vaker gehoord wordt in de industrie. Iedereen binnen de branche heeft ermee te maken en denkt vaak ook dat het navolgen van wet- en regelgeving binnen de hun organisatie goed op orde is. In de praktijk blijkt dat toch anders te zijn. Een van de onderwerpen binnen compliancy is brandveiligheid. “Wet- en regelgeving is complex, dit komt omdat het zowel landelijk, provinciaal als regionaal ingeregeld kan zijn”, vertelt Jelle Vermunt, manager commercie bij Equans West Industrie. “Wij helpen onze opdrachtgevers met deze brei aan informatie en zorgen dat zij compliant zijn. We hebben het niet alleen over de systemen op het gebied van brandveiligheid, maar kijken ook verder naar bijvoorbeeld milieunormen- en wetgeving.” Vooral kleinere organisaties lijken hier een uitdaging te hebben; zij moeten voldoen aan wet- en regelgeving en verduurzamingsdoelen, maar hebben niet altijd mensen om dit op te pakken en te begeleiden. “Met onze dienst ‘compliance as a service’ nemen we de totale zorg van onze opdrachtgever over.” Equans monitort voor de opdrachtgever of deze voldoet aan wet- en regelgeving en schat in welke impact wetswijzigingen op de fabriek hebben. Een voorbeeld is de wetgeving met betrekking tot het blusschuim.

Jelle Vermunt

Adviseur

Onlangs heeft Equans bovengenoemde dienst onder de aandacht gebracht bij een aantal klanten. De opdrachtgever ontving een vrijblijvende quickscan om te kijken of de systemen inderdaad compliant waren. “Sommige bedrijven wisten niet dat zij aan een bepaalde verplichting moesten voldoen”, vertelt Vermunt. “De essentiële zaken hebben we direct met de klant opgepakt, soms met een tijdelijke oplossing om dit later samen met de opdrachtgever goed aan te pakken en te zorgen dat de fabriek in de toekomst compliant is en ook blijft.” Equans schrijft niet alleen rapporten, maar geeft ‘bouwbare adviezen’, waarmee direct van ontwerp tot uitvoering over kan worden gegaan. Het beeld van Equans als traditionele contractor, komt hiermee tot een einde. “Met compliance as a service, maar ook andere specialismes zoals Ehub, Fire safety & security en Industriële Automatisering creëren we toegevoegde waarde voor onze opdrachtgevers: één loket voor alle diensten. We maken echt impact en dragen positief bij aan doelstellingen als partner en adviseur van de klant.”

Strategie over drie assen

Sinds Equans door Bouygues is overgenomen, hanteert het bedrijf een aangescherpte strategie. Het staat klanten op drie assen bij, de digitale, industriële en energietransities. “Of het nu gaat om het verlagen van de CO2-uitstoot, het gebruik van waterstof of het ‘smart’ maken van een fabriek, wij kunnen bedrijven hierin volop adviseren. We bieden klanten een volledige ontzorging, van ontwerp, bouw tot onderhoud en van verduurzaming tot digitalisering van industriële processen,” vertelt Jelle Vermunt van Equans.

Fluorvrij niet milieuvriendelijk

“Geen enkel brandbestrijdingsschuim is milieuvriendelijk aangezien het allemaal combinaties van chemicaliën zijn”, zegt Evans Ruiter van Equans. ‘SFFF’ is de naam voor fluorvrije schuimproducten, maar sommige fabrikanten noemen ze ook wel ‘F3’. “De nieuwe generatie fluorvrije schuimen bevatten geen PFAS, die als persistent in het milieu worden beschouwd.”