Zelfvoorzienend in veiligheid

De veiligheid in jouw fabriek is dik in orde. Je veiligheidskundige maakt gedegen risico-inventarisaties en de bijbehorende veiligheidsplannen om ongelukken te voorkomen, worden netjes nageleefd. Gaat er desondanks toch iets mis, dan is er altijd nog de brandweer, toch? “Nee, zeker niet altijd”, weet Bas den Neijsel, eigenaar van DIRA-Group.

Tekst: Kim de Booij

DIRA-Group is een gespecialiseerd IRATA rope access-bedrijf dat naast technische werkzaamheden op hoogte en in diepte ook rescue standby verzorgt. Den Neijsel: “Volgens de Arbowet moet je als fabriekseigenaar zelfvoorzienend zijn in risicovolle situaties. Dat wil zeggen dat je óf zelf alle expertise en middelen in huis moet hebben om calamiteiten op te lossen óf deze expertise moet inhuren. Dat betekent dus dat je niet afhankelijk mag zijn van de brandweer.”

Brandweer niet in actie

Je moet er ook niet van afhankelijk wíllen zijn, legt Den Neijsel uit: “De brandweer werkt volgens standaardprocedures, maar heeft die niet voor iedere situatie. Zo kennen ze maximumhoogtes voor touwwerk en maximumlengtes voor vluchtwegen. Ook betreden ze geen vervuilde ruimtes. Nou, dan kun je dus al een groot deel van de situaties in de industrie wegstrepen.”

Lastiger in besloten ruimtes

Den Neijsel is ook realistisch: “In zo’n 95 procent van alle veiligheidsincidenten is een fabriek zelfvoorzienend. Bijvoorbeeld wanneer iemand op kantoor zijn enkel verzwikt. Het BHV-team weet dan prima wat te doen. Maar in besloten ruimtes wordt zo’n redding al lastiger voor een eigen BHV-team. Helemaal wanneer er in die ruimte obstakels voorkomen. Laat staan wanneer de persoon in kwestie onwel wordt. Dan heb je een bepaalde mate van training en ervaring in touwwerk en rescue nodig om te weten hoe je iemand uit zo’n ruimte haalt.”

Alles ingewikkelder

In een besloten ruimte is alles ingewikkelder, niet alleen het verplaatsen van een slachtoffer. “Alles wat in de buitenlucht heel gewoon en makkelijk is, is in een besloten ruimte bijzonder en uitdagend. Denk aan luchttoevoer en -kwaliteit. Die moet continu in de gaten gehouden worden. Een besloten ruimte heeft bovendien geen lichtknopje, trap en deur. Je krijgt te maken met verminderd zicht en een nauwe doorgang van bijvoorbeeld 60 centimeter. Als iemand er met veel moeite in moet kruipen, ga dan maar na hoeveel moeite het kost om iemand eruit te takelen.”

Schijnveiligheid door WC Eend

Wat bedrijven vaak wel doen, is informatie inwinnen bij experts. “Dat is heel goed, maar ook daarin schuilt nog een gevaar”, waarschuwt Den Neijsel. “Namelijk het gevaar van ‘wij van WC Eend adviseren WC Eend’. Een bedrijf kan bijvoorbeeld een fantastisch product hebben ontwikkeld, zoals een takelsysteem voor boven een mangat, maar als er in de besloten ruimte ook maar één buis loopt, is dat al geen passend redmiddel meer. Dan krijg je dus situaties van schijnveiligheid.”

Reddingsplan

Gelukkig ziet men bij DIRA-Group dat steeds meer veiligheidskundigen het advies van hen als rescue-specialist inwinnen. “Veiligheidskundigen maken vaak eerst zelf een goede risicoanalyse. Ze zetten alle nodige beheersmaatregelen in om te voorkomen dat een persoon bijvoorbeeld onwel wordt in een besloten ruimte. Daarna stellen ze aan ons de vraag: wat als dit onverhoopt toch gebeurt? Wat moeten we dan doen? Wij stellen hier dan een reddingsplan voor op.”

Bekende naam in Europoort

Veiligheidskundigen van verschillende bedrijven hebben onderling vaak contact over hun vakgebied. Tijdens die momenten zingt de naam van DIRA-Group regelmatig rond. “Wij krijgen veel opdrachten via mond-tot-mondreclame. Daarnaast werken we ook nauw samen met de brandwachtorganisaties in Europoort. Zij weten precies wanneer ze ons wel of niet moeten inschakelen. En we zien vaak verbeterpunten wanneer we onze touwwerkzaamheden uitvoeren. In gesprek met de veiligheidskundige heb je het dan over de risico’s van het werk en wanneer een reddingsteam van toegevoegde waarde is.”

Rope access en/of rescue stand-by 

Afhankelijk van de situatie, of het om een relatief eenvoudige klus gaat of juist een complete fabrieksstop, kunnen de touwtechnici van DIRA-Group rope access-werkzaamheden verrichten en/of de taak van stand-by reddingsteam vervullen. “We combineren de twee soms, maar bij een grote stop staat er meestal een apart team van minimaal drie, liefst vijf, reddingspecialisten paraat omdat er dan veel verschillende risicovolle werkzaamheden tegelijk plaatsvinden.”

Heel andere koek

Wat voor werkzaamheden waar plaatsvinden is het eerste wat Den Neijsel wil weten. “Stel dat iemand op zijn buik in een tank ligt en een snelle beweging met zijn arm maakt. Dan kan het gaan om een inspecteur die met een apparaatje naar haarscheurtjes in de bodem zoekt. Niks geks aan. Maar is het een lasser, dan kan het zijn dat diegene onder stroom staat. Je moet dus altijd weten wat er speelt. Daar begint alles mee.” 

Opleiden of inschakelen?

Je medewerkers opleiden tot redders of een extern reddingsteam inschakelen? Kies bij mogelijk complexe reddingsituaties, zoals bij werken in besloten ruimten, altijd het laatste. DIRA-Group hierover: “Complexe reddingsituaties leer je niet van een papiertje. Ze vragen om ervaring en continue training.”