‘Met ons systeem verloopt bunkeren efficiënter en nauwkeuriger’

Als eerste havens in de Europese Unie stellen de havenbedrijven van Rotterdam en Antwerpen-Brugge het gebruik van een gecertificeerd bunkermeetsysteem op basis van de Coriolis-massaflowmeettechnologie verplicht voor het meten van de juiste hoeveelheid gebunkerde brandstof. Endress+Hauser is een van de twee leveranciers van dergelijke systemen. 

Op zich niets bijzonders zou je denken, maar niets minder is waar, legt Arjan van Ginkel, industry manager voor chemie en energie bij Endress+Hauser uit. “In een normaal bunkerproces krijg je door het strippen van tanks en het rondpompen van de brandstof meer lucht in de vloeistof dan binnen de wetgeving is toegestaan. Om te voorkomen dat het bunkerproces aangepast moet worden, kan je ook de meetwijze en dus het meetsysteem aanpassen. Dat dit geen eenvoudige opgave is, bewijst het feit dat er maar twee leveranciers zijn die dit ook echt kunnen. Het bewijs daarvoor is een speciale toelating van de autoriteiten voor het bunkeren of bevoorraden van schepen met brandstof voor eigen motor of aandrijving.” Dit speciale certificaat bewijst dat de flowmeter en het meetsysteem de lucht kan detecteren en ervoor kan corrigeren, zodat de maximaal toegestane fout binnen een half procent blijft. “Dit komt neer op een meting met een betrouwbaarheid van 99,5 procent en dat met lucht.”

Is dat, wat het cappuccino-effect wordt genoemd?

“Het cappuccino-effect ontstaat doordat er lucht meekomt in de bunkerbrandstof en schuim op de brandstoflaag vormt. Als je dan met een meetlint gaat meten, kan de werkelijke vloeistofhoogte niet altijd nauwkeurig worden vastgesteld. Ons systeem meet in gewicht, met compensatie voor lucht, en daardoor is de meting nauwkeuriger en betrouwbaarder.”

En levert dit naast de meetnauwkeurigheid nog meer voordelen op? 

“Jazeker, doordat alles automatisch gaat, is er minder handmatig werk nodig. De havenautoriteiten schrijven inspecteurs voor om de verzegelingen van het systeem te controleren, zodat er niet een bevolkingsgroep zonder werk komt te zitten. Het werk zal voor hen echter niet meer het meten van de inhoud van een tank zijn. Mochten schepen in de toekomst op methanol of ammoniak gaan varen, dan is de handmatig arbeid gezien de gezondheidsrisico’s geheel uit den boze. Met een Coriolis-flowmeter is sprake van een gesloten verladingssysteem waarbij dus geen gassen vrij kunnen komen die mens en natuur kunnen schaden.”

Arjan van Ginkel

Bij dat alles spelen ook temperatuur en druk een rol.

“Uiteraard. Druk en temperatuur kunnen de samenstelling en de hoeveelheid beïnvloeden. De massa echter niet. De Coriolis-flowmeter meet de massa en de dichtheid direct. Het volume is dan eenvoudig te berekenen. Met de temperatuur kan een volume bij een standaardtemperatuur afgegeven worden. Bij tankmetingen verloopt dit proces via diverse metingen en berekeningen wat een fout kan toevoegen in de uitkomst.”

Wie de oplossing van jullie niet gebruikt, is veroordeeld tot veel handwerk.

“In ieder geval tot ander werk. De havenbedrijven stellen de toepassing van een dergelijk bunkermeetsysteem verplicht in de licentieverlening. Voldoe je als eigenaar van de bunkerbarge niet aan deze voorwaarden, dan krijg je geen bunkerlicentie vanaf januari 2026. Niet voldoen is dus geen optie.”

Is het systeem retrofit in te bouwen?

“Beslist. Om te voldoen aan de wetgeving, is het van belang eerst aan boord van het schip de werkelijke situatie in kaart te brengen en dan met een inbouw en eventueel een aanpassingsplan te komen. De werf maakt de benodigde aanpassingen, levert de kleppen en bouwt het geheel in. Wij hebben drie door de overheid gecertificeerde keurders die na de inbouw het systeem komen controleren, testen en verzegelen. Daarna zorgen wij voor de juiste papieren. Zo voldoet het systeem aan de eisen van de wet en kan de licentie verkregen worden. Ieder jaar is er een verificatie nodig om zeker te stellen dat het systeem nog zo nauwkeurig meet als de wet verplicht stelt.”

Zo moet de barge-eigenaar dus ook specialist worden voor het inbouwen van bunkermeetsystemen? 

“Nee, dat is niet nodig. Wij kunnen als leverancier de eigenaar geheel ontlasten. Wij verzorgen dan de site survey, planning met de werften, de inbouw, verzegeling en de documenten. Zo kan de barge-eigenaar zich richten op de zaken waar hij specialist in is en wij ons op datgene wat wij het beste doen, namelijk de klant ontlasten.”