Selecteer Pagina

Meten = weten… maar ik dan?

door | 25 feb, 2022

Fijn u weer in Europoort Kringen te ontmoeten, hoop dat het u goed gaat in 2022!

In de titel van deze column schrijf ik ‘maar ik dan’ Nu bedoel ik niet letterlijk mijzelf maar de ‘ík’ van ieder mens. De reden dat ik deze vraag stel is, dat ik mij – al een tijd – serieus afvraag waar de mens blijft in al het geweld van ‘meten = weten’. Heeft u dat ook wel eens? Naar mijn bescheiden mening is niet alles te meten noch vast te stellen op basis van gemiddelden of met het gebruik van algoritmen. Een mens is immers geen gemiddelde en een algoritme slechts een slimme rekenformule. Echter, deze laatste is er wel één die bijvoorbeeld bepaalt wat we op welke plek te zien krijgen op ‘social media’ maar dat even daargelaten.

[ihc-hide-content ihc_mb_type=”show” ihc_mb_who=”2,4″ ihc_mb_template=”3″ ]

Door Mai Elmar

Aanvankelijk dacht ik bij deze observatie van ‘meten = weten’: het zal wel aan mij liggen, want immers een ieder is over het algemeen zeer druk doende met meten. In het werk of anderszins van resultaat, stappentellers, eet- of werkpatronen tot ‘output’-studies en wat dies meer zij. Evenwel, laatst las ik iets waar stond: ‘Cijfers alleen geven geen volledig beeld’ (Rosling). Nu wisten we dat hopelijk al een tijd. Maar ook in ‘De Meetmaatschappij’ (Berend van Kolk) las ik: ‘We slaan door in wat we meten’. Mijn eerste reactie was: gelukkig, ik ben niet de enige. Tegelijkertijd bekroop mij het gevoel dat ik blijkbaar validatie nodig heb voor het gebruik van mijn eigen gezonde verstand. Vreemde gewaarwording, kan ik u vertellen. Blijkbaar ben ik meer dan ik dacht onderdeel geworden van de ‘meten = weten’-cultuur’. Vergaat u dat ook zo?

Ik vraag me dat af, omdat ik denk dat enige nadrukkelijkere bewustwording hierbij noodzakelijk is. Zeker nadat ik ook een artikel las waarin letterlijk werd weergegeven dat mensen op de werkvloer – en dat zijn er veel – slachtoffer worden van ‘people analytics’. We denken schijnbaar dat alles te meten is en dat we naar aanleiding van gemiddelden het individu kunnen ‘aansturen’. Wellicht is het meten van Covid-besmettingen hier ook een voorbeeld van?

Enfin, we meten er op los en wanneer we het echt niet meer weten, dan slaan we weer aan het meten. Want immers weten is meten. Begrijp mij niet verkeerd, data zijn belangrijk. Simpel gezegd wanneer je wil weten wat de maten van een tafel zijn dan moet dat gemeten worden. Echter, de prangende vraag is, is álles exact te meten? En, niet alleen naar mijn bescheiden mening, blijkt dat niet zo te zijn. Houd mij ten goede, er zijn uiteraard heel veel zaken waarbij meten nuttig en noodzakelijk is. Daarbij kunnen zaken door meten én berekenen bijvoorbeeld nuttig geautomatiseerd of gedigitaliseerd worden. Alleen geldt dit niet voor álles.

Terug naar ‘peoples analytics’. Dit is eigenlijk binnen het ‘meten = weten’-concept het toekennen van ijkpunten, waarden (score) aan een mens. Kort door de bocht staat deze score voor kansberekening. Zal iemand slagen of een goede medewerker of partner worden of correct terug betalen of… Nu blijkt op de werkvloer, volgens de geleerden, dat het overmatige gebruik van meetinstrumenten leidt tot stress en zelfs cynisme. Meten en berekenen (algoritmen) blijkt helaas ook redelijk eenvoudig vooroordelen te bevestigen en kan zelfs leiden tot discriminatie, volgens onderzoek van Universiteit Utrecht. 

In de Verenigde Staten getuigde Frances Haugen in 2021 voor de senaat, aan de hand van Facebook-files, dat Facebook-algoritmen blijkbaar systematisch berichten tonen die ‘gewenste’ reacties opleveren en polariseren. Voor het simpele doel om een langer gebruik – platformtijd – te bewerkstelligen en nog meer winst te behalen. Niets mis met geld verdienen maar naar mijn smaak is voorgaande een voorbeeld van ‘meten = weten’ in negatieve vorm. 

Al lijkt ‘meten = weten’ en de modellen die daarbij horen abstract en geautomatiseerd, het is basis mensenwerk. Dus laten we allemaal er vooral bij blijven nadenken en ons eigen gezonde verstand gebruiken.

[/et_bloom_locked]

Nieuwsbrief

Wekelijks het laatste Rotterdamse industrienieuws direct in je inbox? Meld je dan nu aan en blijf zo op de hoogte!

Bedankt voor het aanmelden. Veel leesplezier!