Een mooi uitgangspunt
Een vertrek is altijd een goed moment om terug te blikken en de balans op te maken, maar ook om vooruit te kijken. Wat hebben we achter de rug, hoe staan we ervoor, liggen we op koers?
Tekst: Victor van der Chijs
Vorige maand nam de havengemeenschap afscheid van Allard Castelein als ceo van het Havenbedrijf Rotterdam. Bijna tien jaar lang heeft hij richting gegeven aan de ontwikkeling van de haven. Geen geringe opgave voor wie dan ook, want het Havenbedrijf is zoveel meer dan alleen beheerder en havenmeester. Het moet ook een heldere visie op een gezonde, duurzame toekomst hebben, en vasthouden aan die visie in een context van lokale belangen, nationale politiek en een internationaal speelveld.
Het is geen geheim dat de energietransitie een van de speerpunten was in die visie. De omslag van een haven die drijft op fossiele brandstoffen naar een haven die draait om hernieuwbare energie is noodzakelijk om te voorkomen dat Rotterdam de ‘dinosaurus’ van de industrie wordt, zoals Castelein het zelf uitdrukte in een van zijn afscheidsinterviews. Met de uitspraak dat er voor de fossiele industrie op termijn geen plaats meer zou zijn in de haven – die niet bij iedereen in die industrie goed viel – zette hij de zaak op scherp. Het moet gezegd: daarmee is veel in beweging gezet.
Het thema energietransitie is zo alomtegenwoordig, dat een andere pijler van de haven soms wat uit het zicht dreigt te raken. We moeten er oog voor blijven houden dat Rotterdam ook de grootste logistieke draaischijf van Noordwest-Europa is. Soms lijkt het wel of er crises nodig zijn – Brexit, Covid, blokkade Suezkanaal – om ons eraan te herinneren dat logistieke ketens kwetsbaar zijn. Totdat het weer, ik zou bijna zeggen geruisloos, goed gaat.
Dat gebrek aan ruis is natuurlijk schijn. Logistiek is een optelsom van inspanningen van tal van partijen in de keten om de afhandeling zo efficiënt mogelijk te laten verlopen. IT en in toenemende mate AI helpen daarbij. Ook digitalisering is een belangrijk speerpunt voor de toekomst van de haven. De voortdurende ontwikkeling van het port community systeem van Portbase en de lancering van planningstool NextLogic voor de containerbinnenvaart zijn voorbeelden dat ook daarin al grote stappen zijn gezet.
Maar ook de meest efficiënte haven kan niet zonder voldoende capaciteit om de allergrootste containerschepen te ontvangen. Tien jaar geleden was Maasvlakte 2 net gereed en draaiden de nieuwe containerterminals van APM en RWG er proef. Nu moeten die alweer uitbreiden en dat doen ze ook, terwijl ECT en rederij MSC op Maasvlakte 1 hun gezamenlijke terminal grondig gaan vernieuwen. Dat zijn drie megaprojecten waarmee miljarden aan investeringen gemoeid zijn. Eenmaal gereed zal de containercapaciteit in Rotterdam met 40 procent zijn uitgebreid. Ik vind dat indrukwekkend.
Al met al heeft de haven van Rotterdam zich met zowel de industrie als met de logistiek in een mooie uitgangspositie gemanoeuvreerd om zijn leidende positie ook de komende tien jaar te behouden.