Van gevaar naar comfort en efficiëntie

Maandenlang in een onveilige omgeving zwoegen met zware adembescherming, een dik veiligheidspak en rubberen laarzen. Het is niet te vergelijken met werken in een veilige unit, vanuit een comfortabele stoel, in de airco, met een vers bakje koffie erbij. Toch hebben we het hier over hetzelfde werk: tank cleaning. Het verschil: robotica. 

Tekst: Kim de Booij

Het meest gevaarlijke werk bij tank cleaning is het leegpompen van de tank. Dan kunnen er nog schadelijke gassen vrijkomen en is er het grootste explosiegevaar. Om die reden ging ST-Cleaning, een specialist in industriële reiniging, in 2014 op zoek naar robotica die dat deel van het werk kon overnemen. “Die was er echter niet”, vertelt projectmanager Christoph Lerchbaumer. “Tenminste niet voor de ATEX zone 0 waar wij mee te maken hebben. Dus besloten we hem zelf te bouwen. Medio 2016 namen we het eerste type in gebruik.”

Meer veiligheid, minder afval

Daarmee was ST-Cleaning het eerste bedrijf wereldwijd dat een robot ontwikkelde die tanks in de zware industrie kon leegpompen. Het betekende een enorme stap voorwaarts in veiligheid, maar ook in afvalvermindering. Lerchbaumer legt uit: “Voorheen werd er veel water gebruikt om een tank leeg te spoelen. Het mengde met het product en alles was afval. Wij gaan nu met de robot in de tank, zuigen het product eruit en starten pas daarna met spoelen. Dat scheelt enorm veel afval.”

Besparing in kosten en tijd

Een derde voordeel is kostenbesparing. “Het product dat we met onze robot uit de tank zuigen, geven we terug aan de klant. Het kan dus gewoon weer gebruikt worden. Daarnaast boeken we ook tijdwinst. Voorheen waren we soms wekenlang bezig om tanks te legen en ontgassen voordat de cleaning kon beginnen. Met de robot kunnen we vanaf dag één de cleaning opstarten. Dat doen we overigens met magnetische crawlers.”

Minder mensen nodig

Dankzij deze robotisering zijn aanvullende veiligheidsmaatregelen, zoals een mangatwacht en reddingsinrichting, niet meer nodig. “Ook dat is weer een groot voordeel. Je hebt per tank nog maar drie mensen nodig en alle drie kunnen ze werken vanuit een veilige omgeving. Net bij het inbrengen van de robot in de tank is er een half uur verhoogd risico. Daarna bijna niks meer.”

Bijna overal

ST-Cleaning kan de robot in nagenoeg iedere situatie toepassen. “Behalve wanneer de tank vol leidingen zit, zoals een verwarmingsspiraal. Al komen hier wel steeds meer mogelijkheden in. Sommige opdrachtgevers zijn al bereid om hun tank aan te passen, door leidingen iets anders te leggen zodat de robot er wel langs kan.”

Iemand moet de eerste zijn

De bereidheid van opdrachtgevers is een belangrijke factor in innovaties, stelt Lerchbaumer. “Wanneer een nieuwe techniek zich eenmaal bewezen heeft, wil iedereen het. Maar iemand moet de eerste opdrachtgever zijn die je in staat stelt om de nieuwe techniek in de praktijk te testen. Wij hadden destijds het geluk dat Team Terminal een tank beschikbaar stelde voor onze tests. Inmiddels zijn we in Denemarken met een vooruitstrevende opdrachtgever bezig om weer een nieuwe techniek uit te testen.”

Continu doorontwikkelen

De ontwikkeling staat bij ST-Cleaning nooit stil. “We blijven altijd kijken: wat kunnen we nog meer doen? Zo willen we kijken of onze robot tijdens het leegpompen van een tank ook meteen tankbodeminspecties kan doen. En we onderzoeken of we ook het tankdak in onze cleaning kunnen meenemen. Daarnaast ontwikkelen we innovaties voor andere reinigingsomgevingen. We hebben bijvoorbeeld lasergestuurde cleaning-machines voor warmtewisselaars en robots voor rioolreiniging.”

Langetermijncontracten

Die vooruitstrevendheid in techniek werpt zijn vruchten af. “Het is de reden waarom bedrijven graag een langetermijncontract met ons aangaan. Ze zien dat we toekomstgericht zijn, constant met nieuwe technieken bezig zijn en oplossingen bieden die nog niet elders op de markt zijn. Mede dankzij de langdurige contracten kunnen wij weer investeren in nieuwe technieken.”

Groei ST-Cleaning

ST-Cleaning is door zijn innovaties enorm gegroeid: van 30 medewerkers in 2014 naar zo’n 200 nu. “Ze zitten verspreid over onze vestigingen in Nederland, België, Duitsland, Oostenrijk en Denemarken. Bij grote opdrachten, zoals turnarounds, kunnen we makkelijk opschalen door collega’s van de verschillende vestigingen te mobiliseren. We kunnen iedere opdracht aan.”

Innovaties botsen met procedures

Innovaties botsen soms met oude procedures, merkt men bij ST-Cleaning. In procedures staat soms dat een tank alleen betreden mag worden onder 10 procent LEL. Er staat alleen niet bij dat het hierbij sec om personen gaat. Daardoor durft men soms ook robots niet toe te staan, ook al is de robot van ST-Cleaning juist hiervoor bedoeld. 

Praktijkervaren robotoperators

De robotoperators zijn bij ST-Cleaning altijd mensen met praktijkervaring. Het werk houdt heel wat meer in dan het spelen met een joystickje. Je moet bijvoorbeeld weten hoe een tank in elkaar zit en welke route je moet aanhouden zodat je ook weer terug kan. Het opleiden van een robotoperator duurt dan ook niet een paar weken, maar een paar jaar.