Het onderste uit de kan

Bij oligarchen denken we in het huidige tijdsgewricht aan bestuurders van voormalig staatsbedrijven achter een steeds dichter groeiende grens. Mensen wier slagschepen van superjachten inmiddels aan de ketting liggen of op marktplaats staan. Maar we hebben ze ook gewoon in het westen. De jacht naar goedkope windenergie heeft de markt van turbinebouwers inmiddels teruggebracht naar drie.

Tekst: Jan van der Tempel

[ihc-hide-content ihc_mb_type=”show” ihc_mb_who=”2,4″ ihc_mb_template=”3″ ]

De grote drie verdelen de wereld van offshore wind onderling, in tenders waar het bloed de zee dieprood kleurt. Terwijl de toekomstige taart elke maand groter wordt, vechten ze elkaar nog altijd de tent uit. En winst maken lijkt maar niet te lukken. “Als een maaltijdbezorger tijdens Covid-lockdowns al geen winst kan maken, wanneer dan wel?”, gaat ook op voor turbinebouwers in de energietransitie.

Onze nationale cheerleader Jetten heeft het scorebord vorige week weer een rondje verder gedraaid. Gingen we een paar maanden geleden van 10 naar 20 gigawatt in 2030, nu zijn de getallen voor 2040 en 2050 ingekleurd: 50 en 70. Alsof het bitterballen op de vrijdagmiddagborrel zijn. Neem ongeveer 17 megawatt per turbine, zeg 60 turbines = 1 gigawatt. Dan heeft Nederland een dikke 4.000 te gaan. Wereldwijd, factor 10? Of gaan we met drijvende turbines naar factor 20? Dat zijn dus tussen de 40.000 en 80.000 turbines. 

Wat je noemt een grote taart.

Maar voor taarten zijn de turbineboeren niet in de markt. Het onderste uit de kan graag, en wel nu. General Electric, de Amerikaanse reus waar de fundamenten nog door Thomas Edison zelf gelegd zijn, lust zijn concurrenten rauw. De vriendelijke Denen van Vestas en het gelegenheidsduo Siemens Gamesa hadden jaren een duopolie. Maar GE toepte over, met de Haliade X op de Maasvlakte als grootste turbine ter wereld.

Met IRA-miljarden van Biden in de VS zag GE zijn kans schoon: de twee concurrenten uitroken in de rechtbank en de hele thuismarkt voor zichzelf. Het begon een aantal rechtszaken over patenten.

Het liep anders. Vestas settelde nog wel, maar Siemens Gamesa sloeg terug. In een spannende tenniswedstrijd waar halve en hele overwinningen werden gehaald aan beide kanten van het net, kwam deze zomer het eindspel. Rechter en jury bepaalden dat het GE is die inbreuk maakt. Ze mogen nog net twee offshore parken afbouwen, met afdracht van licentiegelden aan Siemens. Daarna is het schluss. GE mag zijn vlaggenschip Haliade X niet meer leveren in de VS. 

Weg thuismarkt, deksel op de neus.

[/et_bloom_locked]