Het begrip maintenance is nodig aan een onderhoudsbeurt toe. Er is namelijk een groot verschil tussen het gewenste moderne imago van de onderhoudsindustrie en het verouderde beeld dat bij het grote publiek bestaat. Dat grote publiek – en dan in het bijzonder het jongere, schoolgaande en studerende deel – vormt die enorme vijver waaruit recruiters vissen om aan het benodigde maintenance-personeel in het haven en industrie te komen.
Door Jaap Luikenaar
Het beste bewijs voor die discrepantie tussen het gewenste image en het bestaande beeld is snel gevonden. Tik ’maintenance’ maar eens in als zoekterm op Google en klik vervolgens op ‘afbeeldingen’. Het resultaat is dramatisch, want laat precies dát zien wat iedere communicatieadviseur, directeur of personeelsmanager zo graag had willen voorkomen.
Namelijk uitsluitend afbeeldingen van mensen en vooral poppetjes in een oranje hesje en een gele helm op. Met een gereedschapskist in de ene hand en een baco, steeksleutel of schroevendraaier in de andere. Bob-de-Bouwertypetjes. Plaatjes van hamer en zaag kom je een hoog enkele keer nog tegen. Dat beeld is tenminste wél weggewerkt, maar we lijken in onze voorlichtingscampagnes te zijn blijven steken in het ijzertijdperk. Onderhoud, maintenance, is kennelijk vooral nog het losdraaien en weer aandraaien van bouten, moeren, schroeven en nippels. Werk in uitvoering. Een afzetting met een roodwit lint of dito hekje.
Insiders weten het wel.
In de afgelopen twee jaar heb ik voor het huis-aan-huisblad Talent-Gezocht diverse ondernemers, personeelsmanagers en recruiters in de haven geïnterviewd. Ook over de zo dringend gewenste extra instroom van jong geschoold of afgestudeerd onderhoudspersoneel. In hun eigen bewoordingen vertellen ze steeds enthousiast hoe de ‘onderhoudsmarkt’ is gemoderniseerd. Gecomputeriseerd. Geautomatiseerd. High tech is. Hedendaags en top of the bill. Hieronder haal ik er vier aan.
“De gereedschapskist is ingeruild voor een laptop”, zegt directeur Paul Roosen van Deutz Power Service. Maintenance is in zijn ogen een complexe werkomgeving. Geen hamer- en beitelmotoren meer maar vooral elektronisch gestuurd. “Als er ergens iets fout gaat, hangen we er een laptop aan om achter de oorzaak te komen en een oplossing te vinden.”
“Jonge technici hebben we hard nodig. Toptechneuten die individueel kunnen werken maar ook in teamverband. We halen ze uit Spanje waar het aanbod groot is vanwege de hoge jeugdwerkloosheid. Of uit onze vestiging in Portugal”, vertelt manager sales & business development Ard van Toledo van Spie. “Het is een noodgreep, want de instroom van eigen Rotterdamse bodem is nog te gering.”
Ambachtelijkheid en handige handjes volstaan niet meer, is de mening van Arjan van Wijngaarden, directeur van FMI Machining. Hij zoekt mensen die ook procesmatig en ‘softwarematig’ zijn opgeleid. ‘Gamers’ die kunnen verbinden; flowcharts – stroomschema’s – kunnen tekenen. Schoolgaande jongeren van nu bouwen thuis games, zoals hij vroeger met legostenen iets bouwde. Die vaardigheid heeft FMI nodig. “En dat vergt een omslag in de opleiding.”
Datzelfde vindt ook Kees Machielse van de Hogeschool Rotterdam. Als lector Transitie van de Haven deed hij onderzoek naar de havenwerker van de toekomst. Hij heeft het dan onder meer over; ‘extreme specialisten: doeners en denkers’ en over ‘snelle gamers, die goed kunnen omgaan met een joystick of een virtual reality handschoen’. Het onderwijs sluit daar in zijn ogen nog allerminst op aan.
Nu de buitenstaanders nog.
Wie – zoals het hiervoor geciteerde kwartet – zélf in de haven en in de industrie werkt, weet het wel. Maar het blijkt o zo lastig om voldoende buitenstaanders daarvan te overtuigen. Het aantal initiatieven en projecten met als doel om het bestaande beeld van de onderhoudsindustrie in overeenstemming te laten zijn met hoe het er achter de poort en achter de hekken werkelijk toegaat, is legio. En gelukkig ook worden her en der succesjes geboekt. Maar tegelijk blijft de roep om afgestudeerde technici niveau mbo-4 , hbo en wo nog groot. Zelfs ook als het om lager geschoold onderhoudswerk gaat.
De keuze die jaren geleden is gemaakt om voortaan over (het wat sexier klinkende) ‘maintenance’ te spreken in plaats van ‘onderhoud’ heeft nog niet gebracht wat destijds is beoogd. Er is werk aan de winkel. Zeg maar: een onderhoudsbeurt. Nadenken over een nieuwe naam? Maintenance Next? Maintenance is optelsom van onderhouden, vervangen, repareren, renoveren, schoonmaken, moderniseren, innoveren, uitbreiden, verrijken, oplossen, installeren, verduurzamen, dienstverlenen, intensiveren, specialiseren, comprimeren en professionaliseren. En ja, ook van excelleren en inspireren. Maintenance is een werkwoord.
